જગન્નાથ ઔર પૂર્વીકી અનોખી દોસ્તી

ટાઈટલ વાંચીને વિચારમાં પડી જવાય પણ આજે મારે વાત કરવી છે આ એક સરસ સિરિયલની .. રણ માં મીઠી વીરડી જેવી લાગી .

ખેંચી ખેંચીને એક લીટીની વાર્તા પર 25 મિનિટ વાપરતી સિરિયલની ભરમાર છે . વેબસિરિઝનો ચસ્કો લોકોને દાઢે વળગ્યો છે ત્યાં હકીકતની જમીન પરની આ સિરિયલ વારાણસી ના પૃષ્ઠ ભૂ પર લખાયેલી છે . તાજેતરમાં આ હજી ગયા અઠવાડિયે એનો અંતિમ એપિસોડ આવ્યો ત્યારે દર્શકની હાલત પણ એના મિશ્રા દંપતી જેવી જ લાગે .

એક સામાન્ય વાર્તાને એની અસામાન્ય છતાંય ખૂબ સરળ રજુઆત છે . અહીં વાત ત્રણ પેઢીની છે . પણ મુખ્ય પાત્રમાં શ્રી રાજેન્દ્ર ગુપ્તા અને સુશ્રી સુસ્મિતા મુખર્જી ( અરે કરમ ચંદની કીટી) નો સાહજિક અભિનય શિરમોર રહ્યો . ગંગાકાંઠે એક અત્યંત સુંદર 100 વર્ષ જૂનું મકાન પણ એક પાત્ર બનીને ઉભરે છે .

અહીં પ્રેમમાં અંધ બનીને ઘેરથી ભાગેલ પૂર્વીને એના પ્રેમીએ તરછોડતા એ ગંગામાં કૂદે છે અને એને બચાવે છે એક રિટાયર્ડ એન્જીનીયર જગન્નાથ . વાર્તાની આ શરૂઆત નાટ્યાત્મક છે પણ ક્યારેક લોહી વગરના ગાઢા સંબંધો અને પીઠ પાછળ ઘા આપતા લોહીના સંબંધોની આસપાસ વાર્તાનો વણાટ છે .

પણ જેના પોતાના સંતાનો પરદેશ જતા રહ્યા હોય કે દૂર હોય એવા વૃદ્ધ એકાકી જીવતા દંપતી પાસે જીવનના દુઃખ ઓછું કરવાના , સમય સાથે બદલાવ સ્વીકારવાના અને ઊંડા આઘાતોનો સ્વીકાર કરવાના પ્રસંગો આપણા મગજ પર કોતરાઈને જીવનને કેવી રીતે ખુશ રહીને જીવી શકાય એ શીખવાડે છે . મિશ્રા દંપતીના સંવાદો ખૂબ સરળ પણ ખૂબ ઊંડાણ અને અનુભવોથી હર્યાભર્યા છે .

સિરિયલ ખેંચાખેચી થી દૂર , કૌટુંબિક ઝઘડાઓ અને કાવાદાવા ને કથા પર હાવી ન થવા દઈને ,પોતાની વાત મૂકીને સહજતાથી પૂર્ણ થઈ .

MX PLAYER કે YOUTUBE કે SONY LIV APP પર જોઈ શકાશે .

ઉત્તરાર્ધ : 2

ગઈ પોસ્ટમાં વાત કરી એ સામાન્ય તંદુરસ્તી સાથે જીવાતા જીવનની . પણ ઉંમરના આ પડાવે આવતા બી પી જેવી બહેનપણીઓ , ડાયાબિટીસ જેવા દોસ્તારો , એસીડીટી જેવા આગંતુકો સાથે ના ઈચ્છવા છતાંય ઓળખાણ કે પછી કાયમી અણગમતા મહેમાનનો સંબંધ બંધાઈ જતો હોય છે . પૈસા પાછળ દોટ મૂકતી વખતે શરીરની સાથે કરેલી બેદરકારીનો બદલો શરીર પણ આ જ જન્મ માં લેવા માંડે છે .

પણ આ શારીરિક પીડાની દવાઓ મળે છે , નથી મળતી એ દવા જે મન પર પડેલા જખ્મો ને મલમ લગાડી જાય . 60 પછીનો તબક્કો એટલે વિદાય સમારંભની શરૂઆત . સૌથી પહેલો તો નોકરી કે કામ પરથી વિદાય .એ ઘા વસમો તો હોય જ છે પણ મૃત્યુ જેવો અનિવાર્ય હોઈ માણસ મન થી તૈયાર હોવા છતાંય હકીકત થોડો સમય કે વધારે સમય વસમો તો બની જ રહે છે .

અહીં થી ધીરે ધીરે આપ્તજનો કે મિત્ર મંડળ માંથી ધીરે ધીરે જગતમાંથી વિદાય ના સમાચાર મળવા માંડે ત્યારે મન થોડું માયુસ બને છે . પણ જીવનસાથી ની હાજરી સહ્ય બનાવે છે . ધીરે ધીરે બિલ્લીપગે આવતી એકલતા મનને ઢીલું પાડે છે . જે સંતાનોને આપણે બધે સાથે લઈ ફર્યા હોઈએ એ હવે આપણને બધે નથી લઈ જતા . આપણી એક રૂમ કે દેવદર્શન સુધી સીમિત દુનિયામાં ક્યારેક બાગ ઉમેરાય કે કોઈક ફિલ્મ પણ હોય .

હું રહું છું ત્યાં રોજ સાંજે મહિલા મંડળ એકાદ બે કલાક ભેગું બેસે . એમાં સિનિયર સીટીઝન નું જૂથ અલગ બેસે .એમાં વયોવૃદ્ધ મહિલાઓ જેમાં થોડીક વૈધવ્ય માં છે એ લોકોના જીવનમાં જે એકલતા હોય છે એ ક્યારેક એમની જીભમાં કડવાશ બની ભળી જાય તો જુવાન અને મધ્યમ વયની મહિલાઓ ને પચતું નથી . તેઓ એ વાત પર વ્યંગબાણ ચલાવ્યે રાખે . હું પહેલા તો ક્યારેય નહોતી જતી પણ હવે સાંજે જાઉં . શનિ રવિની રજામાં પોતાની ગાડીઓમાં ફરવા જતા આવા વૃદ્ધ એકાકી જીવન જીવતી વ્યક્તિઓને કોઈ સાથે નથી લઈ જતું તો શું એમને મન નહિ થતું હોય ?? વાત ભલે નાની હોય પણ મૃત્યુ પહેલાનો આવો વ્યવહાર માણસને અંદર થી ધીરે ધીરે મારી નાખે છે .

છેલ્લે એક વાત :

હું તો આ લોકો સાથે પણ મસ્તી થી બેસું . સોમવતી અમાસ હતી એને આગલે દિવસે એ બહેનપણીઓ કહે નદીએ ન્હાવા જવાનું મન થાય છે પણ આપણને કોણ લઈ જાય ?? મેં કહ્યું : કેમ તમે ચારેવને જવું હોય તો દીકરાઓ પાસેથી પૈસા લો અને ગાડી કે રિક્ષામાં જાવ ને . કોઈ ના નહીં પાડી શકે . હાલતા ચાલતા છો તો તમે પણ તમારી રીતે મજા કરો .

બે દિવસ પછી એક માસીની બર્થડે હતી અને એ માસીએ એમની ત્રણ બહેનપણીને બહાર લઈ જઈ પાર્ટી આપી …

ઉત્તરાર્ધ

પૂર્ણતા તરફની ગતિ એટલે ઉત્તરાર્ધ નો ભાગ. આપણે કોઈ કાર્યના સંપૂર્ણ થવાની વાત કરીએ તો આનંદ , સંતોષ જેવી અનેક લાગણીઓ ઉભરાય પણ જીવન સંદર્ભે વાત કરતા નિરાશાનો ભાવ જાગે છે . એવું કેમ ?

આ વાત એટલે યાદ આવી કે હજી ગયા મહીને સાઠ માં વર્ષમાં પ્રવેશ કર્યો . હજી સુધી સિનિયર સીટીઝન શબ્દ સાંભળતા પણ હવે સ્વયંનો પ્રવેશ થયો એટલે જરાક પાછળ જોવાઈ ગયું . 6 દાયકા સુધી જીવેલું જીવન કાંઈ ઓછી અવધિ તો નહોતી જ .

કોરોના કાળે 2020થી જીવન શૈલી બદલી નાખેલી. ભરપૂર દોડતી જિંદગીને લાગી ગયેલી સજ્જડ બ્રેક. દીકરીના લગ્ન પછી જીવન નવેસરથી ગોઠવતા હતા . ત્યાં ગતિહીનતાના બે વર્ષ ઉપર ગયા .

હવે શું ?? ભલે ગમે તેટલા પ્રયત્ન જુવાનીને ટકાવી રાખવા કરો પણ શરીર તો એનો રિમોટ આપણને ક્યારે આપે છે ?? ચોકઠું નખાવો પણ પાચનશક્તિ તો ક્ષીણ થતી જ જાય છે . મોતિયો એના સમયે આવી જ જાય છે. શ્રવણ શક્તિ ને સાંભળવાનું મશીન મદદ કરે પણ ઓછું જ સંભળાય છે . ગમે તેટલી કસરત કરી હોય પણ ઘૂંટણનો દુઃખાવો વહેલો મોડો આવે જ છે . Knee replacement ના ઓપરેશન સહજ સંભળાય છે .

ટૂંકમાં અથાણાં , ચટણીની ડબ્બી જેવી દવાની ડબ્બીઓ ધીરે ધીરે કબાટ કે બેડની બાજુમાં એલાર્મ સાથે ગોઠવાઈ જાય છે . જે ઘર બંધાવેલું એનો એક રૂમ ફાળવી દેવાય છે . મતલબ કે ફરવાનું વિશાળ ફલક હવે સંકોચાતું જાય છે . હવે ફરવા માટે ધાર્મિક સ્થળોની મુલાકાત મુકરર કરી દેવાય છે .

આ ધીરે ધીરે છોડવાનો તબક્કો છે . આપણાં જીવનના શરૂઆત નો બરાબર રિવર્સ ગતિ કરતો પથ. પણ આપણાં માટે એ આકરું કેમ લાગે છે એ વિશે આપણે ભાગ્યેજ સજ્જ રહીએ છીએ .

આવનાર પોસ્ટ માં આનો ઉત્તરાર્ધ ….

ઉત્તરવહી …

જવાબ માટે ના પાનાં ..ઉત્તરવહી . ઉત્તરવાહીની પરિક્રમા એ કંઈક ઘણા પ્રશ્નોના જવાબ આપ્યા અને કેટલાક સવાલ પણ કર્યા મને .

આમ તો હું મોટા નામ કે કામ થી જલ્દી પ્રભાવિત નથી થતી . પણ ક્યારેક કોઈ વ્યક્તિ કોઈ અજાણ્યા ખૂણે નામની ચાહના વગર કર્મયજ્ઞ કરતું હોય તો મને હંમેશા યાદ રહી જાય છે . ગઈ પોસ્ટમાં મેં શ્રી હસમુખભાઈ નો ઉલ્લેખ કરેલો . યોગનંદ આશ્રમના વ્યવસ્થાપક છે . એમનો ઉત્તરાવસ્થામાં જીવન વિતાવવાનો અનોખો યજ્ઞ મને વિચાર કરતી છોડી ગયો છે .

23 વર્ષ પહેલાં તેમના પત્નીનું અવસાન થયેલું . બે દીકરાઓ અને ત્રણ દીકરીઓનો સંસાર છે . બધા પોતાના ઘેર સારી રીતે સેટ અને સુખી છે .પણ એક બાપની આંખો પલળી ગઈ એમ કહેતા કે મોટી દીકરી ના પતિ હવે આ દુનિયામાં નથી  . એને પણ આમ તો સારું જ છે પણ જીવનસાથી ની ખોટ પોતે અનુભવે છે એટલે દીકરીનું દર્દ વર્તાય છે . પોતે એક રિટાયર્ડ ઇન્કમટેક્સ ઓફિસર છે અને પેંશન પણ મળે છે . એટલે એ આશ્રમમાં પૈસા ભરીને રહે છે અને સેવા આપે છે . મંદિરમાં આરતી પૂજા કરે છે . 85 વર્ષની વયે  બધું સહેલું તો નથી જ . પોતે વર્ષમાં એકાદ વાર પોતાના સુરત વાળા ઘેર જાય અને બે એક વાર દીકરાઓ પણ મળવા આવે . અને જીવન આશ્રમને સમર્પિત . અહીં રહેવા જમવાનો કોઈ ચાર્જ નથી લેવાતો . પણ યાત્રાળુઓ કે દાન મળે એના પર નિર્ભર છે . પોતાના મૃત માતા કે પિતાના મૃત્યુતિથી નિમિત્તે રૂ. 1000 ભરીને નામ નોંધાવાય . તે દિવસે એ નિમિત્તે યાત્રીઓને જમાડાય છે અને જાણ કરાય છે . આ રકમ ફિક્સ ડિપોઝીટ તરીકે જમા કરાવાય અને એના વ્યાજમાં ખર્ચ ચાલે . હવે ઘટતા જતા વ્યાજના દર અને વધતી મોંઘવારી માં ઘણી વાર સંતુલન બગડતું લાગે .

અહીં ગામલોકો મંદિરમાં ના આવે અને પૈસા પણ ના મૂકે . ગરીબી ચોફેર ડોકાય .

ત્યારે થાય કે આપણે પૈસા મંદિરમાં મૂકીએ અને તખતી લગાવીએ . મોટા ધાર્મિક સંસ્થાનોને આપીએ એના કરતાં આવા કર્મયોગીનો સાથ આપીએ તો લેખે લાગે .રિટાયર્ડ લાઈફમાં એકલતા ના રોદણાં રડ્યા વગર આવી રીતે કોઈ કર્મયજ્ઞમાં પાછળ જીવનમાં મોહ નો પલ્લું છોડીને જીવી શકાય અને સારી રીતે જીવી શકાય .ખરું ને ??!!

ઉત્તરવાહીની પંચકોશી નર્મદા પરિક્રમા

ચૈત્ર મહિનામાં આ પરિક્રમાનો મહિમા આગવો છે . નવરાત્રીમાં હમઉમ્ર બીજા 3 દંપતિનો સંગાથ મળી ગયો અને એક કાર અને એક મોટરસાયકલ પર સફરની શરૂઆત 6 એપ્રિલે કરી . આ પરિક્રમાનો રૂટ ખબર અને ચૈત્ર મહિનામાં આ પરિક્રમા થાય એટલી ખબર . મોટી પરિક્રમા સમયે રામપુરા નામના ગામે યોગનંદ આશ્રમમાં ઉતારો કર્યો હતો અને ત્યારે જ આ જગ્યા પર મને વિશેષ લગાવ હતો .

લીમડાના વિશાળ વૃક્ષો સાથે નાનકડા બાગમાં ખીલેલા મોગરાની મહેક એક લાંબી ઓસરીમાં ઝૂલતા બપોરના બેના સુમારે પણ પંખાની જરૂર નહોતી .

3 વાગ્યા પછી સાથે આવેલા એક બેન સાથે સ્વાધ્યાય પરિવાર નું વૃક્ષ મંદિર જોવા ગયા . નીચે પડેલા મરવા પણ ન લેવાય એ શિસ્તનું પાલન કરવાનું હતું . એક વિશાળ જગ્યામાં આંબાવાડિયું અને ચીકુ ના મોટા ઝાડ હતા . કેસરકેરીના આંબા . મોટા મોટા ચીકુ અને આમળાના ઝાડ . સ્વાધ્યાય પરિવારે વિકસાવેલ આ મંદિર જેવા મંદિરોની અત્યારે બધે જરૂર છે . ત્યાંથી ફરતા ફરતા રણછોડજી મંદિર અને પછી ઘાટના પગથિયાં પાસે બેસી રહ્યા . નવા પરિચિતો સાથે વાતોની મજા આવી . દંડી સ્વામી યોગાનંદ આશ્રમના નિયમ મુજબ સાંજની આરતી માટે આવી ગયા . પછી રાત્રી ભોજન કરીને ત્યાં ગોઠવેલા હિંચકા પર બેઠેલા . ત્યારે ત્યાંના વ્યવસ્થાપક શ્રી હસમુખભાઈએ અમને બધાને પૂછ્યું કે શું અમને જાણ છે કે ઉત્તરવાહીની નર્મદા પરિક્રમનું માહાત્મ્ય શું છે અને તે કેમ કરવામાં આવે છે ??

અમે સૌ એ ના કહી અને બધા કરે છે એમ અમે પણ કરવા આવ્યા છીએ એમ જણાવ્યું .

ત્યારે એમણે વિસ્તારથી પહેલા આશ્રમની પ્રવૃત્તિથી અમને વાકેફ કર્યા અને પછી પરિક્રમા વિશે જણાવ્યું . ઉત્તરવાહિની પરિક્રમાનો રૂટ નીચે મુજબનો હોય છે :

પરિક્રમા : [ સવારે ૪ કલાકે યોગાનંદ આશ્રમ – ધનેશ્વર માંગરોલ કામનાથ અને કાશી વિશ્વનાથ મહાદેવ – રામાનંદ આશ્રમ – ગોપાલેશ્વર મહાદેવ – રામનંદી આશ્રમ – સીતારામ આશ્રમ – સીતાવાડી – નદી કિનારે નાવડીમાં બેસીને તિલકવાડા – મણિનાગેશ્વર મૌનીબાબા આશ્રમ – નદી કિનારે – વાસન –રીંગણ –કીડી મકોડીઘાટ પર જવા નદી કિનારે – રણછોડરાયજીનું મંદિર – પુન: યોગાનંદ આશ્રમ ]

આ 22 થી 23 કિમી લાંબો રૂટ છે .

પરિક્રમાનો ઇતિહાસ કંઈક આમ હતો :

જ્યારે ભગીરથ રાજા ગંગા નદીને પૃથ્વી પર લાવ્યા ત્યારે એને વિષ્ણુ ભગવાને વરદાન આપ્યું કે ગંગામાં જે સ્નાન કરશે તેના પાપ ધોવાઈ જશે .

ત્યારે ગંગા નદીએ કહ્યું કે તો તો હું મલિન થઈ જઈશ .ત્યારે એના ઉપાય તરીકે ભગવાને કહ્યું કે સ્થૂળ શરીરે તે જ્યાં પણ હશે પણ સૂક્ષ્મ શરીરે તે નર્મદા નદીના આ ભાગના પટ માં રહેશે . જે આ રૂટ જણાવ્યો છે માત્ર એ ભાગમાં નર્મદા નદી ઉત્તર દિશામાં વહે છે અને એમાં સૂક્ષ્મ સ્વરૂપે ગંગા નદીનો પણ સમાવેશ થયેલો છે . જેમ મહાદેવજીની ભક્તિ શ્રાવણ માસ માં થાય છે તે રીતે માતા ની ભક્તિ ચૈત્ર માસમાં થાય છે અને એ જ કારણે માં નર્મદા અને સૂક્ષ્મ સ્વરૂપા માં ગંગા પ્રત્યે અહોભાવથી પરિક્રમા સ્વરૂપે ચૈત્ર માસમાં ભક્તિ કરવાનું માહાત્મ્ય છે .શ્રી હસમુખભાઈ ની ઉંમર 85 વર્ષ છે . એમના ધર્મપત્નીનો સ્વર્ગવાસ થતા એ આજીવન પોતાનું પેંશન આશ્રમમાં શુલ્ક રૂપે આપી તમામ યાત્રીઓની સગવડ સાચવે છે અને સ્વજનની જેમ રાખે છે . આ પરિક્રમા ના મુખ્ય આયોજક શ્રી પૂજ્ય સાંવરિયા મહારાજ છે . ..

બોલો નર્મદે હર …

🙏🙏🙏🙏

અમારામાંથી 4 વ્યક્તિઓ પરિક્રમામાં જનાર હતા અને મારા સહિત બીજા ત્રણ વ્યક્તિઓ આશ્રમમાં રોકાઈ ગયા .

સવારના 4 વાગ્યે એમણે પરિક્રમા શરૂ કરીને 6 વાગ્યે તિલક વાડા પહોંચીને ફોન કર્યો કે તેઓ હવે નદી પાર જવા નાવડીમાં બેઠા છે . સાડા નવને સુમારે બધા રામપુરા ગામને સામે કાંઠે આવી ગયા . પરિક્રમા પતાવીને ભોજન લઈને અમે વડોદરા આવવા નીકળ્યા . ગામડાના ધૂળિયા રસ્તા , સાવ ઓછા મકાનો , લાંબા લાંબા પાકથી લચેલા ખેતરો , નહેરો અને ચૈતરનો તડકો માણતા અમે કુબેરભંડારીના દર્શને ગયા . નર્મદા નદીના વાંકાચૂકા , આડાઅવળા સાંકડા , ઊંચા નીચા ઢોળાવો વાળા કોતરો વાળો રસ્તો એક અનોખો અનુભવ બની રહ્યો . કુબેર ભંડારીના દર્શન સાવ શાંતિ થી થયા અને વડોદરા તરફ પરત યાત્રા શરૂ થઈ

નવા પપ્પા

આસ્થા આજે ચુપચાપ બેઠેલી . આશિષ ના સામેના ઘરમાં જ કિટ્ટી પાર્ટી હતી અને આશિષ આજે બપોરે જ ટુર પરથી આવેલો . તે જમવા બેઠો ત્યારે જ આસ્થા એ કહ્યું કે તું સુઈ જજે હું સામે જ છું .
આશિષ સુવા તો ગયો પણ ઊંઘ ન આવી એટલે આગલા રૂમમાં બેસી અખબાર વાંચવા માંડ્યો . ત્રણ વાગ્યે આસ્થા ગુલાબી કુરતી અને પ્લાઝો પહેરી નીકળી . 40 વર્ષની ઉંમરે માંડ 30ની લાગે જ્યારે તૈયાર થાય . સામે દરવાજો હતો અને ખુલ્લો એટલે બધાનો અવાજ આવતો હતો પણ આસ્થા ચૂપ હતી . આમ પણ તે ઓછું જ બોલતી પણ ગ્રુપમાં પણ ચૂપ ??
આશિષ આસ્થાની રાહ જોવા લાગ્યો . 5ના ટકોરે આસ્થા ઘેર આવી ગઈ . આશિષ માટે ચા અને નાસ્તો લાવી અને સામે બેઠી .
આશિષ : બધું બરાબર તો છે ને આસ્થા ??
આસ્થા : હા .
આશિષ: તો તું કિટ્ટી માં સાવ ચૂપ કેમ હતી ?? આમ પણ તું ઓછું બોલે છે પણ સાચું કહે તું મૂંઝાતી તો નથી ને ???આસ્થા એ ડોકું હલાવી ના પાડી .
સાંજની રસોઈ કરી એ ઇવનિંગ વોક માટે નીકળી ગયો . પણ તેનું મન તો આસ્થામાં જ હતું .
બે ત્રણ દિવસ એવું જ રહ્યું . ત્યારે આશિષ શ્રદ્ધા અરે આસ્થા ની ખાસ સહેલી સાથે વાત કરતો હતો .
શ્રધ્ધાએ શબ્દો ચોર્યા વગર કહ્યું : આશિષ આસ્થા અને હું તમે ટુર પરથી આવ્યા એ સવારે જ બેંગ્લોરથી પાછા આવ્યા છીએ . તમારા ગયા પછી તમારા નાના ભાઈનો ફોન આવ્યો હતો આસ્થા પર . તાત્કાલિક બેંગ્લોર બોલાવ્યા હતા . હું આસ્થા સાથે જ હતી . તમારા મમ્મી તેમના એક સ્કૂલ ફ્રેન્ડ સાથે કોફી હાઉસ માં ગયા એમાંથી નાની ભાભીએ બબાલ મચાવી મૂકી . આ ઉંમરે એક વિધવા આવા પર પુરુષ સાથે બહાર રખડે તો ઈજ્જત નું શું ??
આશિષ વિચારમાં પડી ગયો કે આસ્થા એ મને કેમ ના કહ્યું ?
શ્રધ્ધાએ આગળ કહ્યું : હું મમ્મી ને અમદાવાદ લઈ જાઉં છું કહી અમે મમ્મી સાથે એક હોટેલમાં રહેવા જતા રહ્યા . આસ્થા એ રડતા મમ્મીને શાંત કર્યા પછી હકીકત પૂછી . તમારા નાના ભાઈ અને ભાભી આમ તો બહુ સારી રીતે જ રાખે છે પણ મમ્મીનો સ્કૂલ ફ્રેન્ડ ત્યાં જ સોસાયટીમાં રહેવા આવેલો એની દીકરી ને ત્યાં થોડા દિવસ . બેઉ ની જૂની ઓળખાણ એટલે મમ્મીને એણે શહેર બતાવવા રિકવેસ્ટ કરી અને આ બબાલ થઈ . એ ફ્રેન્ડ પાછા વિધુર અને જોલી એટલે મમ્મી બહુ  વર્ષો પછી હસતા બોલતા થયા એટલે નાના ભાઈને ખૂંચ્યૂ લોકલાજ વળી બીજું શું ?? અને હા નોકરીમાંથી 40000 રૂપિયા પેંશન પણ મળતું હતું .
મમ્મીને મુંબઇ એમની બહેનને ત્યાં થોડા દિવસ માટે અમે મૂકીને અમદાવાદ પાછા આવ્યા .
આસ્થા એ અંકલને મળી અમદાવાદનું એડ્રેસ લઈને આવી છે . મમ્મીના બીજા સ્કૂલફ્રેન્ડસ ને પણ મળી . એ બધાએ કહ્યું : કોલેજમાં બેઉ એકબીજાને ખૂબ પ્રેમ કરતા હતા . પણ અંકલ ગરીબ હતા અને તમે ધનવાન એટલે બેઉના માતાપિતાની નારાઝગીને માન આપી બેઉ બીજે પરણી ગયેલા .
આશિષ ને યાદ છે કે 35 વર્ષની નાની ઉંમરે તેમણે પપ્પાનું છત્ર ગુમાવેલું . મમ્મીએ એકલે હાથે બેઉ ભાઈઓની તમામ જવાબદારી નિભાવેલી . એમના જીવનના ખાલી પણાનો એહસાસ હતો તેને અને આસ્થા ને ..
આશિષ ત્યાંથી સીધો ઘેર ગયો . આસ્થા ને સાથે લઈ મયંકભાઈ ને ત્યાં , મમ્મીના ફ્રેન્ડ ને ત્યાં ગયો . એ રિટાયર્ડ આર્મી ઓફિસર હતા .
તેમના કુટુંબને હકીકત જણાવી . તેમને પણ નવાઈ લાગી પણ તે બધાને આશિષ ની વાત વાજબી લાગી .
મમ્મીને તાત્કાલિક મુંબઈથી બોલાવી લેવામાં આવ્યા. માસી પણ જોડે જ આવ્યા .
નાનાભાઈને પણ કુટુંબ સાથે બોલાવી લીધો . એના વિરોધનો બધાએ વિરોધ કર્યો . આસ્થા અને આશિષ કોર્ટમાં પોતાના મમ્મી અને નવા પપ્પાની સહી કરાવી સીધા પોતાને ઘેર આવ્યા . મયંકભાઈને વ્હીલચેરમાં બેસાડીને ઘરમાં લઈને મમ્મી આવ્યા ત્યારે સૌએ એમનું ઉષ્મા થી સ્વાગત કર્યું .
એ ઘર મમ્મી પપ્પા ને સોંપી એમનું આકાશ એમને આપી આસ્થા અને આશિષ બીજા વિસ્તારમાં બીજા નાના ફ્લેટમાં શિફ્ટ થઈ ગયા ..

ચાલતી રાહો ..

હા , સમજીને જ લખ્યું છે કે ક્યારેક રાહ , માર્ગ કે રસ્તો પણ ચાલે છે અને આપણે પણ . આજની વાત સમર્પિત છે 50+ એ સૌ વ્યક્તિઓને જેને ખુશી તો જોઈએ છે પણ તેમણે માની લીધેલ બંધનો માંથી થોડો સમય પણ કાઢતા નથી આવડતું .

લગભગ નાની મોટી છૂટક અવરજવર એ પણ કામથી જ સિવાય જીવન ચાર દીવાલો વચ્ચે જઈ રહ્યું હતું . પોતાને આનંદ મળ્યો હોય એવું કશું નવું નહીં . એક દિવસ બપોરે દોઢેક વાગ્યે પતિદેવ કહે કે ચલ નર્મદા જયંતિ છે તો ચાણોદ જઈ આવીએ . આમ પણ એક કામ બાકી તો હતું . તો સ્કૂટર પર ડબલ સવારી 45 કી.મી. દૂર ચાણોદ ગયા . ત્યાં બધા નાવિકો નાવ બંધ રાખી માં નર્મદાને ચૂંદડી ચઢાવવાનો ઉત્સવ ઉજવતા હતા . સાંજે ઘેર આવ્યા .

આ વાત માં એક વાત એ છે કે મારા પતિ 65 વર્ષના છે અને હું 55 + તો છું જ . ઘેર કાર નથી પણ સ્કૂટર પર આવી લોન્ગ ડ્રાઈવ બેઉને બહુ ગમે .

ફરી એક વાર મંગળવારે માલસર જવા નીકળ્યા . આ વખતે 60 કી. મી. દૂર . ગુજરાતમાં જ ટ્રાફિક વગરનો રસ્તો સડસડાટ દોડે . ભારત દેશનો સાચુકલો વિકાસ ની સાબિતી આપતી આ સડક હતી . ચારે બાજુ કપાસ દિવેલાનો ઉભો પાક . ન ગરમી ના ઠંડી . એ બે કલાક સમાધિ જેવો આનંદ . પ્રકૃતિ ને પોતાની સ્થિરતા માટે કોઈ ફરિયાદ નહિ . પણ ઘણા વર્ષો પહેલા આમ જતા ત્યારે આખો રસ્તો બેઉ બાજુ ઘટાદાર વૃક્ષોની અવિરત હારમાળા વૃક્ષના કપાયેલા થડ ના અંશ સાથે વિકાસ ની કરુણ ગાથા કહેતી હતી .

શ્રી સ્વ. ડોંગરેજી મહારાજનો ભક્તિ આશ્રમ માં અમે પહોંચી ગયા . અહીં 50+ વ્યક્તિઓને પ્રવેશ . અહીં પણ નીતિ નિયમો હતા જ . પણ દૂર દૂર થી પોતાના ઘર સંસાર માંથી સમય કાઢી કોઈ અઠવાડિયું તો કોઈ 15 દિવસ રહેવા આવેલા . ઘરથી દૂર ઘર અને અજાણ્યું કુટુંબ . બધા પતિ પત્ની એક બીજાની કાળજી કરે . બગીચામાં બેસે , ફરવા જાય . પણ એક નવા સમયમાં ખુશ . તમે પ્રકૃતિના ચાહક હો તો સાવ ગામડા માં ગાય ભેંસના ગોબર વચ્ચે પણ એ પણ જીવનનો ભાગ સમજી ચાલી જુઓ . નર્મદાને કિનારે કિનારે ચાલતા પરિક્રમા ની ઈચ્છા થઈ ગઈ .

ઉંમર નો તકાજો હતો તે મારી કમ્મર સખત અકડાઈ ગયેલી . નીચે પણ ન વળાય . પતિદેવ ને દુખાવાની દર્દ શામક દવા લાવવા કહ્યું તો ખબર પડી કે અહીં દવાની દુકાનો નહોતી . જોઈતી દવા લેવા એ 5 કીમી દૂર શિનોર ગયા . એ પણ થાકેલા જ પણ તો ય . કદાચ આ જ વેલેન્ટાઈન વાળો લવ હશે ને !!

નક્કી કર્યું છે હવે એ જ્યાં કહે ત્યાં જવાનું . દુખાવા નું દુઃખ રડતા તો જીવન નીકળી ગયું . જેટલું છે ખુશી થી જીવવું છે . એમણે પૂછ્યું આગળ જઈશું તો મેં ના કહી . ત્રીજા દિવસે કહ્યું ઘેર જવા માટે : તું બસ માં જા હું સ્કૂટર પર આવીશ . તો મેં કહ્યું: હું તમારી સાથે જ આવીશ . વચ્ચે થોડા રોકાઈને જઈશું . અર્ધી ટેબ્લેટ લીધી છે . વચ્ચે સાધલીમાં ગરમ ગરમ દાળવડા અને ગોટા ખાઈને રસ્તામાં આવતા કાયાવરોહણ તીર્થમાં સરસ દર્શન કર્યા , જમ્યા અને નિરાંતે ફરી આ નવા રૂટ ની મોજ માણી . કોઈ ઘેર રાહ નહોતું જોતું , ન કોઈ ફિકર . બસ આસપાસની નવી દુનિયાને બાળક બની જોતા ચાલતા રહ્યા .. નેક્સ્ટ ટુર બસમાં હશે કદાચ ..

પણ દર્દ અને ખુશી માંથી પસંદગી કરતા સાથનું મહત્વ એ જ તો ચાલતી રાહો છે …

નિવૃત્તિ

વર્ષો વીતી ગયા હોય એમ લાગે છે . કલમને અડવાનું થયું જ નથી . સમય છે , વિષય પણ છે . પણ નથી લખવું એટલે ન લખ્યું બસ . કોઈ પણ દ્રશ્ય જોઈને મોબાઈલ ઓન કરી ફટાફટ ફોટો પાડતી એ પણ હવે ભાગ્યે જ કરું છું . ફોટો પાડતી વખતે દ્રશ્ય સાથે સંધાન કરતા વચ્ચે મોબાઈલ આવી જાય અને એ દ્રશ્ય ને પૂર્ણ પામવાનું ચુકી જવાય . એ ગમતું નથી .

અંદર જાગતા દરેક એહસાસ ને કલમબદ્ધ કરવા જરૂરી નથી લાગતા .

એનું એક જ કારણ હું સમયને મનભરીને જીવી રહી હતી . મને વિચાર આવે કે આ બધો એહસાસ એ મારો પોતાનો અસબાબ છે . પોતીકી લાગણીઓ અને નિજાનંદ . અને જો લખવા કે ફોટા નું વળગણ રાખું તો મન દોડે ચાલ આ લખું કે આ ફોટો લઈ લઉં .

મોબાઈલનો સ્ટોરેજ ફૂલ થતા ફટાફટ ફોટો ડીલીટ કરીએ છીએ ત્યારે જોતા પણ નથી એક આખરી વાર અને એ ક્ષણ પણ વાગોળતા નથી . આ બધાને લીધે જ થયું કે પૂર્ણ આનંદ ને ભોગે લીધેલી તસ્વીર જાતે જ ડીલીટ નથી કરવી હવે .

ગયા વર્ષે 28 મે 2021 માં નાની બની . વર્ષો બાદ નાનું નાનું રુદન સાંભળ્યું , નાના નાના લંગોટ સુકવ્યા . જીવતું જાગતું નાનકડું બાળ મારી આંખો અને મનને વિસ્મય થી ભરતું પ્રત્યેક દિવસે . મારી દીકરી માતૃત્વ ના આ નાની બાળકી સ્વરૂપે પામી રહી .

ભૂતકાળમાં દીકરીનો પહેલો સ્પર્શ અને હવે એની દીકરી … યુગ બદલાયો . અને આ પરિવર્તન આનંદ નો સાચો અર્થ અને એની માણવાની રીત સમજાવતું હતું .

એક માં ની મનઃસ્થિતિનો સાચો ચિતાર શબ્દોમાં લખવો શક્ય નથી . આ પળ પ્રત્યેક માં અનુભવે છે .

મારા પરત આવેલા બાળપણને પણ બાળક બનીને માણ્યું . અને આ પારકે ઘેર ગયેલી દીકરીની વાત હતી એટલે નાનકડી પરી અમારે ત્યાં થોડા દિવસો માટે આવશે એ હકીકત નો સહજ સ્વીકાર કરી નિર્મોહી બનતા શીખી .

જ્યારે જીવન જીવીએ ત્યારે બધી કળાઓ પણ આપણી સાથે મૌન રહી જીવન માણતી હોય છે ને !!!!

દિવાળી 2021

Happy new year નો માહોલ જોવા સવારે મંદિર જવું પડે . હું ગઈ ત્યારે બિલકુલ ભીડ નહીં . બીજી વાર મારા પતિદેવ સાથે ગઈ ત્યારે ખાસી ભીડ . હું બહાર જ ઉભી રહી . બે વર્ષે સવારમાં લોકો સરસ કપડાં પહેરી દેવદર્શન માટે ઉત્સાહથી આવેલા .બધાની અવરજવર . સેલ્ફીઓ . સાચું કહું તો 15 દિવસ પહેલા કપડાં નું મોબાઈલ એપ પર ખાસ્સું વિન્ડો શોપિંગ ,😂😂😂, કરેલું એટલે એ બધા કપડાં વાસ્તવિકતામાં કેવા લાગે એનો લાઈવ ફેશન શો ચાલતો હતો . મને થોડી ખાંસી જેવું થયું તો આગળ ઉભેલી છોકરીએ જે રીતે જોયું એમાં કોરોના ફોબિયા ની ઝલક હતી😀😀 બહુ મજા પડી ગઈ મને તો એ 20 મિનિટમાં …
છેલ્લે નાના બાળકોને ગણતરીના રમકડાં લઈને બેઠેલા એક માસીએ જોર થી કહ્યું કે આને કેવી રીતે ખોલાય ?? મેં અને બે નાની છોકરીઓએ એ તરફ જોયું તો ફ્રુટીનું ટેટ્રા પેક પાઉચ હતું . પેલી નાની બે છોકરીઓમાંથી એકે જઈને એ ખોલીને એમ સ્ટ્રો નાખી કેવી રીતે પીવું એ પણ કહ્યું . એ માસી ટેસડો લઈને સિપ લેતા હતાં ત્યાં મારા પતિદેવ પરત આવતા હું આગળ વધી ગઈ .
Really feel after a long time this new year day is really happy 😂🤣😂🤣😎

આ તો ફક્ત ઝલક છે .આજે લાભ પાંચમે બધા પાછા કામ ધંધે લાગી ગયા . અમારા પાડોશી પણ એમના વતનથી પાછા આવ્યા એટલે સહજ પૂછ્યું : કેવી રહી દિવાળી ?

તો બેને ખૂબ હોંશભેર જવાબ આપ્યો : અરે આ વખતે તો જેટલા બહાર રહેતા હતા એ બધા જ ગામડે દિવાળી કરવા આવેલા . આખું ફળિયું ભરાઈ ગયું . એ ખુશી એમના ચહેરા પર લીપાયેલી અને આંખોમાં અંજાયેલી સાફ દેખાતી હતી .

ગઈ સાલ કોરોના ના ખોફ થી બચી જીવન બચાવવાનું પ્રાધાન્ય હતું . લોકોમાં મોત નો ડર જોવા મળતો . થોડી ગફલતમાં એપ્રિલ અને મે મહિનો કાળા કફન ઓઢીને આવી ગયા અને લોકોએ સરકારી સુવિધા અને જાગૃતિ અભિયાન ને ગંભીરતાથી લઈને રસીકરણ કરાવ્યું . સકારાત્મક પરિણામે ફરી એક વાર જીવનમાં ઉત્સાહ નો જાણે નવો પ્રાણ ફૂંકયો . લોકોના ટોળા હતા પણ મોટાભાગે માસ્ક વાળા . દર વખતે અગિયારસ થી શરૂ થતાં ફટાકડા આ વખતે બહુ વહેલા શરૂ થયા . લોકોએ લાંબા પ્રવાસને બદલે નજીકમાં જવાનું પસંદ કર્યું . ફરી એક બીજાને ઘેર જઈ સાલ મુબારક કહેવાનો ઉમળકો પણ ક્યાંક દેખાયો . અને લોકોની વાતમાં ઉમંગ હતો માણસ ને મળવાનો . ફોર્માલીટી નો અભાવ હતો .

જીવનમાં યંત્રવત તહેવારો ઉજવવાનું અને ઘરથી દૂર ભાગવાનો સિલસિલો થોડો અટક્યો . કોરોના ના ખોફે જીવનમાં આનંદ નું અસલ મહત્વ આ દિવાળી 2021માં સમજાયું નહીં ??!!!

જીગીશા

જીગીશા અને પરેશ બેઉ હવે નિવૃત્ત હતા . સંતાન માં એક માત્ર પુત્રી લગ્ન કરીને સાસરે હતી . ફરી એક વાર જીગીશા એને જીગી કહીશું એને માટે નવેસરથી જીવનને સેટ કરવાનો વખત આવ્યો . પોતાના વિચારોના પરિઘ થી પણ તે બહાર ફેંકાઈ ગયેલી . જીવનમાં એટલું બધું અચાનક ન ધારેલું બન્યું કે એના આંચકા જ એટલા ભયાવહ હતા કે જીગીને અત્યારે પોતાની જાતને સ્થિર કરવી એ જ પ્રાથમિક જરૂરિયાત લાગી . અત્યંત અંગત સંબંધોમાં થયેલ દગો એને હચમચાવી ગયેલો . સદભાગ્યે પરેશ તેની સાથે હતો .

સંબંધોમાં ઝૂકી ઝૂકીને એ ફરી એને સામાન્ય બનાવવા ઇચ્છતી તેમ તેમ વધારે ગૂંચવાઈ જતા .

હવે એણે બધા પ્રયત્નો છોડી દીધા . જે પટ પર જીવન હતું તેને ત્યાં જ રહેવા દઈને નવેસરથી ફરી ચાલવા સજ્જ બની . એણે મનને સમજાવી દીધું કે પોતાના સિવાય અને ભગવાન સિવાય હવે કોઈ પર ભરોસો ન કરી શકાય . જે છે એનો સ્વીકાર કરી આગળ વધવું છે . જો બીજા માટે એમનું જીવન અણમોલ છે અને મારા માટે એમાં કોઈ જગ્યા નથી તો એ જ સ્વીકાર કરી લીધો .

રાત્રે બે વાગ્યે પડખું ઘસતા એને આરામની નીંદર આવી ગઈ અને બીજી સવારે એ છેક 8 વાગ્યે ઉઠી . પરેશે હમણાં જ બનાવેલી ચા એને આપી અને સાથે બે ખાખરા પણ .

ઝટપટ બ્રશ કરી તેણે નાસ્તો કરી નાહવા જતી રહી . બપોરે જમતી વખતે તેણે આ બધી કશ્મકશ એના પતિ ને કહી .

એને ખબર હતી કે હવેનો રસ્તો એકલા કાપવાનો છે અને એમાં એકલતા જ હશે . આ સંબંધોની ખાઈમાં એના સપનાઓ , શોખ , આવડત , પોઝિટિવિટી બધું જ દટાઈ ગયું હતું અને હતો માત્ર શૂન્યાવકાશ .

એણે પોતાની જાતને રિલેક્સ કરી . કંઈ કરવું જ છે કે પોતાની જાતને બીઝી કરી દઉં એવા બંધનથી મુક્ત . સવારે ઊંઘ ઉડે ત્યારે ઉઠવાનું . કામના નિયત ક્રમ ને ઘડિયાળના કાંટે ફોલો કરવાના નિયમ ને રજા આપી . મેનુમાં હવે માત્ર પોતાને જ પસંદ હતી એ ચીજોને પણ સામેલ કરી . પોતાને ગમતું કરવાની મોજ પડતી હતી . સાંજે સોસાયટીના કોમન પ્લોટમાં બેસવા જતી કોઈ હોય કે ના હોય …

હાથમાં મોબાઈલ લઈને કશું પણ શોધતી કે જોતી . હવે એને જ્ઞાન નહિ મનોરંજન ની પણ ભૂખ હતી . એ પોતાની જાતને એવી રીતે ઢાળવા માંગતી હતી કે એકલા પણ જીવવાની મજા રહે . બહુ ગરમી લાગતી પરેશને તો એ એ સી ફૂલ રાખે અને જીગીને માથું દુઃખે .

આજે જીગી પોતાની ચાદર લઈને છોકરાઓના ખાલી બેડરૂમમાં પંખો ચાલુ કરીને સુઈ ગઈ . પરેશને કોઈ વાંધો નહોતો કેમકે આવો ઉકેલ નો વિકલ્પ તેને સૂઝયો જ નહોતો એક પતિ તરીકે .

જીગીની બે બહેનપણીઓ ત્રણ દિવસ સૌરાષ્ટ્ર ફરવા જતી હતી . દર વખત ની જેમ પરેશની પરમિશન લેવાને બદલે એણે ફક્ત જાણ કરી અને એટીએમ કાર્ડ લઈ લીધું .

હવે બધાને ખુશ રાખવાના બોજ માંથી મુક્ત થઈ પોતાની જાતને ખુશ રાખવામાં પહેલી વાર એને પોતાના જીવન માટે પ્રેમ થયો .

પરેશ રસોડા માં ગયો તો ત્રણ દિવસ ચાલે એટલા નાસ્તા , થેપલા અને તીખી પુરીઓના ડબ્બા રસોડાના પ્લેટફોર્મ પર તેની રાહ જોતા હતા .

પત્નીનો પ્રેમ અને કાળજીનો આટલો તીવ્ર એહસાસ એને પહેલી વાર થયો .