મારું પ્રથમ પુસ્તક એક ઉઘાડી આંખે જોયેલું સ્વપ્ન હકીકત બન્યું .
મારું આ પુસ્તક ની વિગતો આ મુજબની છે .
Advertisements
સુખી થવું છે : 8
સંવેદનાઓ થી જરૂર પડે ત્યારે અલિપ્ત રહો . જીવંત હોવા માટે સંવેદનાઓ હોવી આવશ્યક છે પણ તે ત્યાં જ વ્યક્ત થવી જોઈએ જ્યાં તેની સમજ હોય . કદર હોય કે ના હોય પણ સમાન અર્થમાં સમજ હોવી એ જરૂરી .
દરેક વાત માં આ સૂક્ષ્મ તંતુ થી જ ગૂંચવાડા ઉભા થાય છે . આપણાં અંગત વર્તુળના સભ્યો જ્યાં લોહીનાં સંબંધ હોય ત્યાં આપણો વિશ્વાસ સૌથી વધારે હોય છે અને જો વિચારી જુઓ તો સૌથી વધારે પીડા નું ઉદગમસ્થાન પણ એ સંબંધો જ હોય છે . આપણે આ સંબંધ કોઈ પણ સંજોગો માં ગુમાવવા માંગતા નથી , આપણાં સ્વાભિમાનને ભોગે પણ . અને અહીં આપણી જેટલી જ તીવ્રતા બીજા પક્ષે ના હોય તો ધીરે ધીરે એ પ્રેમ જાણ બહાર જ મૂલ્ય ગુમાવવા માંડે છે જ્યાં બીજા પક્ષને કદાચ કોઈ ફરક નથી પડતો પણ એક પક્ષ ખૂબ ઘવાય છે અને તેને દુનિયામાં સંબંધો પરથી જ વિશ્વાસ ઉઠી જાય છે .
અહીં જ ઔચિત્ય જાળવવાની વાત આવે છે . ગમે તેટલો અંગત સંબંધ હોય એક વાર તો આ સંબંધ વગર જીવાશે જ નહીં એ વિચાર મનમાંથી કાઢી નાંખો . ક્યારેક આપણાં ખરાબ સમય માં કરેલી મદદની દુહાઈ દઈ આજીવન એ અહેસાન હેઠળ દબાયા કરીએ છીએ અને અબોલ રહી જઈએ છીએ , અનેક અપમાનો પણ ગળી જઈએ છે અને આ વસ્તુ તમારા જીવનના વાસ્તવિક સુખોથી તમને વંચિત રાખે છે .
તેથી સંબંધોને તમારી લાગણીઓ અને સ્વાભિમાન પર કાબુ ના કરવા દો .
લાગણીઓ જરૂરી છે માત્ર તમારા કુટુંબ માટે નહીં પણ આસ પડોસ , શહેર કે ગામ અને દેશ માટે પણ .
મારે ખુશ થવું છે એ 14 ફેબ્રુઆરી એ વિચાર આવ્યો . સરસ લાલ સાડી પહેરી , બપોરે રૂટિન વિરુદ્ધ બદલી . બસ અમસ્તા જ ખુશ થયા કર્યું . ઘણા બધા સેલ્ફી પાડ્યા . સાંજે પતિદેવને ઉપવાસ હતો પણ તો ય દીકરી ની ઈચ્છા હતી એટલે પીઝા ઓર્ડર કરીને મંગાવ્યા . જનરલી ત્રણેવ જણ જ ખાઈએ પણ ખબર નહિ અંદર કશુંક સળવળતું હતું કે હવે બસ ખુશી થી જીવવું છે , કાલ ની કોને ખબર ?? સાંજે ટી વી પર રોમાન્ટિક મુવી જોયું .આમતો રોજ ચેનલ બદલી ન્યૂઝ જોઈએ પણ આજે નહીં કર્યું .
બસ રાત્રે સુવા જતા પહેલા whatsapp ચેક કર્યું . પુલવામાં ની ઘટના ના ફોટા જોયા . અને સાચું કહું તો આખા દિવસ પર અફસોસ થયો . રાત્રે ઊંઘ ન આવી .
જીવનની ક્ષણભંગુરતા નો સાક્ષાત્કાર થઈ ગયો . બીજા દિવસે કંઈ કેટલીય વાર રડી પડાયું …
પણ આવો ગમ કોઈ પણ સંબંધ વગર થઈ શકે તો સાચેસાચ આપણે જીવંત છીએ . જીવનને સાચી રીતે અર્થસભર જીવી રહ્યા હોઈએ છીએ . અને ખુશી આપણને સુખ આપે છે કેમ કે દર્દ ને પણ સમજવાની શક્તિ આપણી અંદર વિકસિત થયેલી હોય છે .
શહાદત ને વરેલા જવાનોને શતશત નમન . એમનાં કુટુંબીજનોને માટે પ્રાર્થના .
કેટલું કરૂણ મૃત્યુ પણ એમના જીવનની ઊંચાઈ કેટલી કે આખા દેશની આંખો એમના માટે રડી પડી .
સ્વરા
આનું નામ સ્વરા છે . એણે મને જે કહ્યું એ સાંભળી ને મને લાગ્યું હા આ લાગણી વત્તે ઓછે આપણાં બધાની છે .
તો….
મારું નામ સ્વરા ઉંમર 56 વર્ષ . હવે સાવ નવરી પડી ગઈ છું . ખરેખર તો રોજના ઘરના કામ ને હું કામ માં નથી ગણતી એટલે એ સિવાય પણ ઘણો બધો ટાઈમ મળે . ઘરના બાકીના બધા પોતાના કામમાં મશગુલ હોય . પહેલા બહુ લાગતું કે ફેમિલી ટાઈમ જરૂરી પણ ખબર નહીં પહેલા જેવું નથી રહ્યું . એકલા રહેવું ગમે છે . મારા સ્વભાવ માં ઘણું બધું બદલાઈ ગયું છે .
પહેલા મને મંદિર , કથા , ભજન એમાં જવાનું ગમતું નહીં . પણ હવે મન થાય છે . ભગવાનમાં એક અનન્ય શ્રદ્ધા સાથે જાઉં છું . પહેલા આગ્રહ રહેતો કે ઘરમાંથી કોઈ સાથે આવે . પણ હવે એકલી નીકળી પડું છું .
પાસ પડોશમાં બધા હોય પણ હજી છોકરા ભણતા એટલે બધી આધુનિક માં લોકો છોકરાવ ને પંપાળતા હોય .
હું એક ધ્યાન રાખું કે દરેકના જમવાના સમય સાચવી લઉં પણ બાકીનો સમય મારો .
શરીર થાકે છે હવે એટલે સવારે બહાર જવાનું થાય તો બધા કામ પરવારીને નીકળવાનું ટેંશન નથી લેતી પાછા આવીને પણ કરી શકાય .
હમણાં અહીં લિટરેચર ફેસ્ટિવલ માં જવું હતું . ઘરમાં રવિવારે પણ કોઈ સાથે આવવા તૈયાર નહોતું . દીકરી ની સ્ફુટી પર એકલી નીકળી પડી અને એન્જોય કર્યું . ઘર સામે શિવ કથા ની સપ્તાહ બેઠી . બપોરે એકલી જ ત્યાં જતી રહું. ખબર નહિ પણ કેમ મન બહુ શાંત લાગે . કથાકાર એક બેન . એ વાર્તા કહે ત્યારે મન બાળક બની જાય ફરી .
કાલે અચાનક મોટીબેન ને ત્યાં જવાનું થયું . એને એક દીકરી . 28 વર્ષ. લગ્ન માટે બધે થી દબાણ વધતું જાય . એક મુરતિયો જોવા આવેલો . દીકરી ખૂબ ભણેલી અને એકાદ વર્ષ થી નોકરી પણ કરે . એક ઓછું ભણેલ યુવક જોવા આવ્યો . 14000 પગાર . સંયુક્ત કુટુંબ .એક બીજો છોકરો 50000 કમાય પણ માંસાહાર અને ક્યારેક મદયપાન પણ કરે .મારી બહેનને ત્યાં તો લસણ ડુંગળી પણ ના ખાય .
મારી બેન નું મન જરાય માને નહીં . દીકરી પણ દ્વિધા માં .
મેં બહેનને કીધું . તારી દીકરી પગભર છે .સારું એવું કમાય છે . તારું પોતાનું ઘર છે જે કાલે પછી દીકરી નું જ થશે .એટલે માથે છતની ચિંતા પણ નથી . તો પછી સમાજના દબાણને વશ થઈ આવું સમાધાન તારી દીકરી કેમ કરે?? લગ્ન પછી જે જીવન હોય એ સમાજ કે તમે નહીં પણ તમારી દીકરી ને જીવવાનું છે . અને હજી રસોડામાં રસોઈ કરીને છોકરા સાચવે એવા છોકરા જવલ્લે જ જોવા મળે છે . ઉલટાનું એને ત્યાં કોઈ તકલીફ હશે તો તું જ દુઃખી થઈશ, સમાજ દુઃખી થવા નહીં આવે . આગળનું ભવિષ્ય વિચાર . જોડિયાં ઉપર બનતી હૈ . અપની જિંદગી જી ઔર બેટી કો ભી જીને દે .
દીકરી છે એટલે બધા સમાધાન એણે કરવા એવું થોડું છે ??
દીકરી ની આંખોમાં ચમક આવી ગઈ .
હવે કેટલું જીવવાનું ખબર નથી . જીવનની બધી જવાબદારીમાં પ્રામાણિકતા રાખી છે. બહુ બધું એવું કરવું છે જેમાં પતિ ને રસ જ નથી . જેમ કે એક હિમાલયન ટ્રેકિંગ , પ્રાચીન વાસ્તુકલા ના બેનમૂન શિલ્પ સ્થાપત્યો ની ફોટોગ્રાફી , મધુબની પેન્ટીંગ અને વાયોલિન શીખવી છે . ગઈકાલે જ નેટ પરથી માહિતી મેળવી યુથ હોસ્ટેલમાં એપ્રિલ માં ટ્રેકિંગ ના પૈસા ભરી દીધા . એકલી જવાની .
તમારા સપનાઓ છે ?? તો જીવવા માટે કાલની રાહ નહીં જોવાની બકા …..
આપણે બે …
નાની દીકરીને યુ એસ ના પ્લેનમાં બેસાડી ઘેર આવ્યા . કદાચ થાક હવે લાગ્યો હોય એમ મહેસુસ થાય છે .
બેઉ દીકરીઓ ને વળાવ્યા પછી પણ આ આંગણામાં અને ઘરની દીવાલોમાં અસંખ્ય યાદો નો સ્પર્શ હજી બાકી રહી ગયેલો છે . બહુ બોલકો છે એ સ્પર્શ . એની નાનપણની પ્યાલી થી માંડી કબાટના ખાનાં માં એ હજી હજી ય તાજો જ છે . આખી રાત પડખા ઘસ્યા પણ ઊંઘ નથી આવતી . ચાર જાગતી આંખો ભૂતકાળના રિવર્સ ગિયર માં દોડ્યા કરે છે .
આંખ ખુલી ત્યારે બપોરના બાર વાગી ચુક્યા હતા . ઉઠીને નિત્યક્રમ પરવારવામાં એક કલાક જતો રહ્યો .
થાળી હાથમાં લઈ બેઉ હિંચકે બેઠા . પત્ની બોલી : એક ચક્ર પૂરું થયું .હજી હમણાં ની જ તો વાત છે તું ને હું પ્રેમમાં પડેલા . લગ્ન કર્યા . હું તારા ઘરમાં પ્રવેશી .નવું ઘર , નવા લોકો, નવા રૂટિનમાં બરાબર એડજસ્ટ થઉં ત્યાં સુધીમાં તો ત્રણ થવાની તૈયારી થઈ ગઈ . નોકરી, ઘર વચ્ચે નવી જવાબદારી માટે માનસિક તૈયારી .
પતિ: આપણા બેઉના માબાપે એ શરૂઆતી જવાબદારી ઉઠાવી આપણને હળવા કરી દીધેલા .
પત્ની: બસ એ આપણને બેઉ ત્યાં સુધી બેઉ ઓછા એકમેકના રહી શકેલા . મોટી દીકરી પછી આપણી પ્રાયોરિટી સતત બદલાતી રહી .
પતિ : આપણાં જીવનના કેન્દ્રબિંદુ પણ . એની કિલકારીઓ એની જવાબદારીઓનો ભાર હળવો કરતી ગયી .પછી નાની દીકરી રીતુ … જુમાંની આપણાં માટે અને રીતુ જુમાંની માટે એમ એક રેખામાંથી એક ચોરસનું સર્જન એટલે આ ઘર .
પત્ની : આજે શું ખાવાનું બનાવું ??
પતિ : કેટલા વર્ષે પૂછ્યો આ સવાલ ??!! હા હવે તો નખરાં કરીને મેનુ બદલાવી નાખતી રીતુ તો જતી રહી કેમ !!??
પત્ની : …… (ભીની બનેલી આંખો લૂછી કાઢી ) …
પતિ: બસ તું તારા હાથનું કશું પણ ચાલશે . સાથે જમીશું . એક થાળીમાં .
પત્ની : રીંગણ નું શાક ??
પતિ : બનાવી દે .. પહેલી વાર ફેંકેલું એમ નહીં ફેંકું …
બેઉ ખડખડાટ હસી પડ્યા …
કેટલાય વર્ષે બેઉ જણે એકબીજાને ટીકીને ક્યાંય સુધી નીરખ્યા કર્યું . પાનેતર થી કન્યાદાન સુધીની બધી વાતો ચહેરા પર હાવભાવ ની પીંછીથી ચિતરાતી ગઈ .
બેઉ બીજે દિવસે પોતપોતાના કામે જવા નીકળી ગયા . સાંજે પત્ની પાછી આવી તો ઘર ખુલ્લું હતું અને પતિ ગેસ પર ચાનું પાણી ચડાવતા હતા . પત્ની હસી પડી .
અરે કુકર પણ તૈયાર હતું . પત્નીને લાગ્યું કે કલ્પના નો વર તો લગ્ન પછી આટલા વર્ષે મળ્યો .. ક્રમ ના બદલાયો . બેઉ ચાલવા ગયા .
એક ફોન આવ્યો પતિ પર . એને સિંગાપુર થી એક કોન્ટ્રાકટ મળ્યો હતો . આના માટે એણે છ મહિના ત્યાં જવું પડે એમ હતું .પતિ ના પાડવા જતા હતા પણ પત્નીએ રોકી લીધા .
પત્ની: તમે જાવ . ત્રણ મહિના પછી હું રજા લઈને પણ ત્યાં આવીશ . બેઉ જોડે જ રહીશું .
બીજા દિવસે પતિએ એના હાથમાં એક કવર મૂક્યું . એક પેઇન્ટિંગ વર્કશોપ તરફથી પત્નીને લાઈવ પેઇન્ટિંગ બનાવવા સ્વિત્ઝરલેન્ડ બે મહિના માટે પૈડ ટ્રેનીંગમાં જવાનું હતું .
પતિ : તારી રજાઓ ત્યાં સ્પેન્ટ કર .મારા ઘર પાછળ તો આખી જિંદગી સ્પેન્ટ કરી .
એક રંગીન કાગળની બો ખોલી તો પતિ એના પિયરથી બધા પેન્ટીંગ ના ટ્રોફી અને સર્ટિફિકેટ સાથે નાનપણની ડાયરી લઈ આવેલા .
પત્ની એ એક વાક્ય કહ્યું :
ચાલ બહુ જીવ્યા બધા માટે જીવનભર હવે એકમેકને માટે જીવીએ .
હું મારું અને તું તારું જીવીએ
સાંજે ડાઇનિંગ ટેબલ પર આપણું બાળપણ પીરસીએ ,
હવે ઘર અને મનના બારી બારણાં ઉઘાડીયે અને પોતે પણ ઉઘડતા જઈએ,
ચાલ એકમેક ને ફરી શોધતા શોધતા મળી જવાની સંતાકૂકડી રમીએ .
બસ એક હું …
બસ એક તું ….
ચાલ ફરીથી જીવી લઈએ …
સુખી થવું છે : 7
સુખી થવાનો સાતમો માર્ગ સરળતા ની કેડીએ થી જાય છે . સરળ લોકો ને સરવાળા સાથે થોડી ઓછી નિસ્બત હોય છે . એ લોકો બસ સીધા સાદા થોડા નિયમો ને આધારે જીવે છે અને એને પણ એ લોકો જડતાથી નથી વળગી રહેતા .
ખરેખર સુખ નું મોટું રહસ્ય આ જ છે . તમે શાંત હોવ અને બસ નાભીના ઊંડાણમાંથી ૐ શબ્દનો ઉચ્ચાર કરો . તમને સારું લાગશે જ . તમે વિહ્વળ હો અને ૐ શબ્દનો ઉચ્ચાર કરશો તો મનમાં ઉઠતા વલયો ધીમા પડશે અને તણાવ ઓછો લાગશે . અહીં ચમત્કૃતિ ૐ ની જ છે પણ તમારું ચિત્ત વિશ્વ જુદું છે . જો આ બે જુદી વ્યક્તિઓ ની વાત હોય તો એમનો અનુભવ પણ જુદો જ હશે . એક માટે એક સત્ય અને બીજા માટે બીજું . બેઉ સાચા છે એટલે પોતાની રીતની રજુઆત કરતા તમને જે પોતાના સ્વ ની નિકટ લાગશે તમે તેની નજીક જશો ને તેને સાચું માનશો .
પછી અનુયાયીની સંખ્યા વધે તેમ સ્વાધ્યાય થી કેટલાક નિયમો ઘડાય અને એક રસ્તો બીજા રસ્તાથી જુદો મહેસુસ થાય . આ નિયમોની જાળ એ જ જીવન ને ગૂંચો માં મુકતું જાય અને મન પછી શાંત થવા તરફડીયા મારે .
તમે જેટલા નિયમો ઓછા રાખશો એટલી સરળતા વધશે .
પૂજા હંમેશા નાહી ને કરવી જોઈએ , અમુક પાઠ , સ્તોત્ર નું પઠન કરવું જોઈએ , દીવા બત્તી ફરજીયાત છે . આરતી પછી પ્રસાદ રોજ નવો હોવો ઘટે . નાહ્યા વગર રસોડે જવાય નહીં , મોં માં કશું મુકાય નહીં . દીકરા ને આજે પ્રેક્ટિકલ છે . એને વહેલું જવાનું છે . ટિફિન લઈને જવાનું છે .નિયમ મુજબ રિયા ખૂબ વહેલી ઉઠીને નહાય છે . પૂજા કરે છે . પછી રસોડામાં પગ મૂકે છે .
થોડાક સરળ બનીએ તો રિયા સવારે બ્રશ કરીને પોતાની અને દીકરાની ચા મૂકી દે છે . ચા થાય ત્યાં સુધી કુકર તૈયાર કરી દે છે . અને ફટાફટ રસોઈ કરી ટિફિન કરી દીકરા ને મોકલી દે છે . પછી આરામ થી નાહીને પૂજા પાઠ કરે છે .
પૂજા માં એ પૂર્ણ શ્રદ્ધા થી દીવો કરીને માથું નમાવે છે . અને પ્રભુના આશીર્વાદ માંગે છે . ઘરનાં બીજા સભ્યો સુતા છે એટલે કાનમાં ઇઅર ફોન લગાવી મોબાઈલ પર ભજન સ્તુતિ સાંભળતા બીજા કામો પણ પરવારે છે .
આપણી વધતી ઈચ્છાઓ જ આપણને વધારે તરસ્યા જાહેર કરે છે . પોતાને જેટલું જોઈએ એટલું કરીને આપણે વિશ્રામ લઈએ તો જીવનમાં સમય પણ મળે . પોતાની જાતનું સ્વ મૂલ્યાંકન કરવાનો . આપણે બીજા ને મુલવીએ છે એટલે જ આપણી જિંદગી અધૂરી રહી જાય છે .
ગઈકાલે અંગારિકા સંકષ્ટ ચતુર્થી હતી . મંગળવારે ગણપતિ મંદિરે સવારે ચાલીને દર્શન કરવાનું નકકી કરેલું . નિયમ સહજ રીતે જળવાઈ રહેલો . ગઈકાલે ઉઘાડા પગે જઈશ એવું વિચારેલું . સોમવારે સાંજે તબિયત ખૂબ બગડી . વોમિટિંગ સખત . સવારે આંખો ભીની થઇ ગયી . ઘેરે થી ચાલતા જવાની ના પાડી . સારું , બાઇક પર જઈશ . પતિજી સાથે ગઈ . લાંબી લાઈનો . પતિજી ને મોકલી એકલી ઉભી રહી અને દર્શન કરી ઘેર પરત ફરી .કદાચ અહીં ભગવાનની કસોટી જ હશે ને ??!! હું પાસ કે ફેલ ??!! ના કદાચ ભગવાન મને ઓછું કષ્ટ આપવા માંગતા હતા નહીં ??!!!
સ્વભાવમાં સરળ લોકો ને દુઃખ ઓછું જ લાગે છે . તેઓ સમય ની સાથે સરળતા થી આગળ વધી શકે છે .
સરળ સત્ય જ સહજ છે અને એ માટે ની સમજ પણ સાદી જ છે . આ વિધાન જેટલી વાર વિચારશો એટલી વાર જુદા અર્થ નીકળવાનો સંભવ છે .
સુખી થવું છે : 6
આજે બસ એક પ્રસંગ કે ઘટના મારા પોતાની જ કહું છું . અહીં વાચકે વિચારવાનું કે અહીં સુખ છે , નથી કે જે પણ કંઈ લાગે …
વડોદરા ના ડભોઈ થી 11 કી.મી. દૂર વઢવાણ નું તળાવ એ શિયાળા માં આવતા યાયાવર પક્ષીઓ નું એક સ્થાન . છીછરા પાણી માં ખોરાક ની શોધમાં હજારો પરદેશી પંખીડા અહીં આવે . સાંભળેલું પણ જોવા જવાનું શક્ય નહોતું બનતું . અંતર એટલું કે વહેલી સવારે ત્યાં પહોંચવાનું સાધન ના મળે . કાર છે નહીં . રીક્ષા એટલી જલ્દી ના લઈ જાય . સવારના સાત થી દસમા શ્રેષ્ઠ રીતે જોઈ શકીએ . એક જાણકાર ભાઈ પાસે થી એવી માહિતી મળી કે રવિવારે પિકનીક સ્પોટમાં ફેરવાઈ જાય છે એટલે પંખીઓ બહુ જોવા ન મળે .
સોમવારે ઉઠવાની આળસ આવી . બુધવારે નક્કી કર્યું કે જવું તો છે જ . મારા પતિએ કેમેરો તૈયાર કરી લીધો . સવારે 4 વાગ્યે ઉઠીને પરવારી ને થોડો નાસ્તો લઈને મોટરસાયકલ પર નીકળી પડ્યા .16 ડિગ્રી જેટલું તાપમાન . ઠંડી લાગતી હતી .
શહેર સુમસામ રાત ઓઢીને સૂતું હતું . સોડિયમની લાઈટો વધારે તેજસ્વી લાગતી હતી . વાહનો સાવ નહિવત .કુતરાઓ પણ પોઢી ગયેલા . રાત નો અવાજ સંભળાય. મોર્નિંગ વૉકરો ધીરે ધીરે આવતા હતા . હાઈ વે પર જવા એક ગલી વહેલા વળી ગયા . પાછા વાળીને ફરી આગળ હાઇવે પર પહોંચ્યા . હવે રસ્તા ની લાઈટો નહોતી . એકાદ આવતા જતા વાહનોની હેડ લાઈટ દેખાતી . ચારો તરફ ફક્ત અંધકાર . પણ બીક નહોતી લાગતી . 6 વાગ્યા હતા અને સવાર થવાની થોડીક વાર હતી . પાછળની સીટ પર બેસીને કાળા થી ગ્રે અને પછી ધીરે ધીરે બંધ મુઠ્ઠી માંથી અજવાળા ને સરકાવતું આકાશ છેડે લાલ કિનારી નો પાલવ બનાવતું ગયું . ધીરે ધીરે રસ્તા, આસપાસના ઝાડ , ખેતરો પ્રગટ થવા માંડ્યા . સ્ટેસ્ચ્યુ ઓફ યુનિટી તરફ જતો એ ફોરલેન નો સુંવાળા રસ્તા પર સરકતા ક્યારે ડભોઈ આવ્યું એ ખબર ના રહી . રસ્તા પર હાથ પહોળા કરો તો ય બાથ માં ના સમાય એટલો મોટો સૂરજ આકાશને ઘેરી ને બેસી ગયો .એક નાનલા મીની શહેર માંથી નીકળી ખેતરો વટાવ્યા પછી વઢવાણ લેક પહોંચ્યા ત્યારે સાડા સાત વાગી ચુક્યા હતા . કાળા વાદળો માં સૂરજ સંતાકૂકડી રમવા લાગ્યો . હજારો પક્ષીઓ તો હતા પણ બહુ દૂર .ક્ષિતિજે તેમના સમૂહ ઉડતા દેખાતા . થોડી બતકો અમને જોવા માટે કિનારા પાસે તરવા લાગી .ગણેલા 8 થઈ 10 લોકો તળાવ કાંઠે . કુદરત સાથે 100 ટકા સાંનિધ્ય .એકલા એકલા ટેકરી પર બેફિકર ફરવાની મજા . અને છેલ્લે તો આખા તળાવ પર અમારા બેઉના એકલા રહી જવાની મજા .પોતાના આખા સમય થી જુદા થઈને અલગ દુનિયા માં જીવવાની મજા .
ડભોઈ છોડતા પહેલાં જોયું હતું કે લેખક ગૌરીશંકર જોશી “ધૂમકેતુ ” રચિત કૃતિ જે ગુજરાતી અભ્યાસક્રમ માં શામેલ હતી એ વાર્તા “વિનિપાત” જેમાં હીરા ભાગોળનો ઉલ્લેખ હતો તે વચ્ચે આવતી હતી . પતિ પાસે બાઇક ઉભી રખાવી . એક ઇતિહાસ ને પોતાના પાલવ માં સાચવી ને બેઠેલું એ સ્મારક વિશાળ હતું અને કોતરણી નો બેનમૂન વારસો . અંદર એક મંદિર . એમ જતા ઇતિહાસ માં ડગ માંડવાની અનુભૂતિ થઈ . મન ભરીને ફોટા પાડ્યા .
એ મીની શહેર માં એક દુકાનમાં બેસીને ગરમાગરમ મેથીના ગોટા અને બટાકા ના ભજીયા સાથે ચા ની રંગત માણી . હવે ની સફર રોમાંચક નહોતી લાગતી કારણ કે રાબેતા મુજબ ટ્રાફિક અને કાર ચેઝ ચાલુ થઈ ગયેલા . કેલનપુર માં દાદા ભગવાનના સુંદર મંદિર માં બસ એમ જ દોઢ બે કલાક બેસી રહ્યા .. શુદ્ધ હવા અને શાંત વાતાવરણ ને શ્વસવાનું આધ્યામિક સાંનિધ્ય પણ ક્યાં રોજે રોજ મળે છે ??
સુખી થવું છે : 5
સરખામણી અને સંતોષ ને જન્મોજન્મ નું વેર હોય એમ લાગે છે. સરખામણી એ અસંતોષ ની જનની છે એમ કહી શકાય .સુખ અને સંતોષ એક બીજાના પોષક તત્વ છે .
સંતોષ એવું તત્વ છે કે તે જીવનના શરૂઆત ના તબક્કે ના હોવું જોઈએ પણ હા 50 વર્ષ પછી એનું હોવું એટલે સુખી થવાનો પાસપોર્ટ .
મેં દસ ચોપડી પાસ કરી લીધી છે અને મને સંતોષ છે : આ સંતોષ નકારાત્મક છે . જ્ઞાન ની તરસ અને અસંતોષ તો આજીવન આવકાર્ય છે . પણ એક 70 વર્ષ ની મહિલા અક્ષરજ્ઞાન મેળવી ને જો ઉપરનું વાક્ય કહે તો સંદર્ભ બદલાઈ જાય છે . જીવન ના પૂર્વાર્ધમાં અસંતોષ માનવી ને પ્રગતિ માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત બની રહે છે .પણ અસંતોષ આજીવન ના જ હોઈ શકે .અને પોતાના ભવિષ્ય પૂરતું કમાઈ લીધા પછી વિવિધ બહાના હેઠળ અર્થ પાછળની દોટ અનર્થ સર્જે છે .
અમેરિકા કે વિદેશમાં સ્થાયી થવાનો વાયરો સોરી વાવાઝોડું ફૂંકાયું છે . અહીં કહેવાતા સમસ્યાઓથી ભરપૂર દેશ જે આપણા જ દેશવાસીઓ ને લાગે છે એ દેશમાં આજે પણ એક વ્યક્તિની કમાણી માંથી એક કુટુંબ નું પૂરું થઈ શકે છે પણ વિદેશમાં બાળકો સિવાય દરેક વ્યક્તિએ કમાવા જવું પડે સામાન્ય રીતે . ત્યાં કોઈ પણ કામ કરતા શરમ ના કરી શકાય કેમ કે અહીં પોતાનું ઘર કે નોકરીના સ્થાયી હોવાની ગેરેન્ટી નથી હોતી . ભારતમાં સ્કૂટર પર જઈ શકતો વ્યક્તિ ત્યાં કારમાં જતો જોઈને મોહ જાગવો સ્વાભાવિક છે .
બીજા બાળકને સારા ટકા લાવી સારી નોકરી કરતા જોઈને પોતાના બાળક માટે એવું ભવિષ્ય વિચારતી વખતે પોતાના બાળક ની રુચિ કે ક્ષમતા વિશે ના વિચારવાથી સામાજિક અને માનસિક અસંતુલન સર્જાય છે અને આપણે જાણી નથી શકતા .
મેં એક પોસ્ટમાં જણાવેલું કે મારી દીકરીને સી એ કરવાની ઈચ્છા હતી અને એ શરૂ કર્યું . પણ પછી જે સ્વાનુભવ થયો કે અહીં પાસ થવું અઘરું તો છે અને કદાચ અઘરું બનાવી દેવામાં આવ્યું છે પણ નસીબ નો સાથ હોવો પણ આવશ્યક છે . એ નિષ્ફળ રહી . 3 વર્ષ આર્ટિકલશિપ નો અનુભવ થયા બાદ કોર્સ પણ બદલાઈ ગયો એટલે નવેસર થી તૈયારી ..વર્ષો બરબાદ કર્યા પછી જો પાસ થવાની ગેરેન્ટી ના હોય તો એ માર્ગ છોડવો જ સારો . પણ હા એ અનુભવે સારી નોકરી માટે જરૂર મદદ કરી . અહીં અસંતોષ કે સરખામણી ની નહીં પણ સંતોષ થી માર્ગ બદલવો યોગ્ય છે .
40 કે 45 વર્ષ પછી શરીર ઘસાવા ની શરૂઆત થઈ ચૂકી હોય છે . શરીર ની ગતિ ધીમી પડે છે . જીવનમાં સ્થિરતા આવી ગઈ હોય તો સ્વસ્થતા થી વાન પ્રસ્થ અપનાવી લેવું અને જીવનની દોટ માં જે ચુકી જવાયું છે ત્યાં શક્ય હોય તો નજર દોડાવવી જરૂરી . પત્નીને સમય આપો . સંતાનો ના હાથમાં કારોબાર આપો બેન્ક બેલેન્સ અને મિલકતો નહીં .શક્ય હોય તો દેવું પણ નહીં .
જીવન જીવવું છે કે પસાર કરી દેવું છે એ બે છેડા વચ્ચે સંતોષ નું લોલક છે અને આ ઘડિયાળ મધ્ય થી કોઈ એક છેડા તરફ જ જઈ શકે છે .
